مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان نوشهر

 اصول کلی احداث باغ

 رعايت اصول فني در جانمايي و موقعيت اجرايي باغات  خصوصاَ از نظر سازگاري گونه ومنطقه ، ميزان آب در دسترس و بروز سرمازدگي ها

انجام آزمايشات کیفیت آب وخاكشناسی وپروفيل برداري از لايه هاي زيرين خاك

رعايت اصول فني تهيه زمين و بستركاشت با تاكيد بر استفاده از كودهاي آلي

رعايت اصول مربوط به تهيه نهال مرغوب و شناسنامه دار و راهنمائی تولید کننده به استفاده از نهال شناسه دار

توصیه اصول فني كاشت

تربيت و هرس مورد نياز اوليه در صورت لزوم

مراقبت هاي حين و پس از كاشت 

آزمون خاک قبل از احداث باغهای میوه

بهترین روش تعیین وضعيت حاصلخيزي خاك و توصيه هاي كودي آزمون خاك است. مهمترين مرحله آزمون خاك مرحله نمونه برداري است محل نمونه برداري خاك در باغهاي ميوه از بين رديفها و در قسمت سايه انداز درخت است و بسته به شكل هندسي باغ، محلهاي نمونه برداري فرق مي كند. يك روش اين است كه از يك قطعه باغ حداقل 15 نمونه خاك بطور تصادفي يا زيكزاك برداشت، با هم مخلوط نمود و نهايتاً يك نمونه 2 كيلو گرمي به آزمايشگاه ارسال شود. به هر حال نمونه بايستي به گونه اي باشد كه كل باغ را در برگيرد. نمونه برداري براي باغها و خزانه ها معمولاً از دو عمق 30-0 و 60-31 سانتيمتري صورت مي گيرد زيرا بيشترين محل تجمع ريشه هاي جذب كننده موادغذايي درخت در اين عمق قرار دارند.

بطور كلي بهترين موقع نمونه برداري خاك در مورد باغات ميوه، نمونه برداري قبل از احداث باغ است اما چنانچه باغ احداث شده باشد، بسته به منطقه، اواخر زمستان تا اوائل بهار و يا اواخر تابستان تا اوايل پاييز است.

طرز نمونه برداري از خاك

قطعه بندی: زمينهايي كه از نظر رشد گياه، رنگ خاك، چگونگي زراعت  قبلي ( وضع كود دادن ، نوع زراعت  و …) و ساير خصوصيات مانند شيب، وجود سنگريزه و وضعيت زهكشي و …… با هم متفاوتند را باید ازهر قطعه یکنواخت جداگانه نمونه برداري شود مگر اينكه اين قطعات بقدري كوچك باشند كه نتوان برنامه جداگانه اي براي آنها ترتيب داد. از مخلوط كردن خاك چنين قطعاتي با خاك ساير قسمتهاي زمين بايد خودداري نمود. مساحت هر قطعه نمونه برداري نبايد بيش از يك هكتار باشد. در مساحت هاي بيشتر، باغ به قطعات يك هكتاري تقسيم مي شود و از هر قطعه يك نمونه تهيه ميشود.

تعیین مسیر نمونه برداری: هر نمونه خاك كه براي تجزيه به آزمايشگاه تهيه مي گردد بايستي حداكثراز يك مساحت يكنواخت 15 هكتاري تهيه گردد و براي مساحتهاي بيشتر به همان نسبت تعداد زيادتر ي نمونه لازم مي باشد. نحوه نمونه برداري بدين صورت است كه در هر قطعه يكنواخت بطور زيكزاك حركت نموده و از فواصل نسبتا مساوي تعداد 15-10 نمونه هر كدام به وزن تقريبي يك كيلو گرم تهيه وكاملا با هم مخلوط گردد و از مخلوط آنها حداقل يك كيلو گرم خاك جهت ارسال به آزمايشگاه آماده مي شود.

محل نمونه برداری : قبل از نمونه برداري بايد كاملا اطمينان حاصل نمود كه سطح خاك آغشته به كودهاي حيواني، شيميايي و يا بقاياي گياهي، تكه هاي چوب، خرده سنگ و آشغال نباشد. نمونه ها نبايستي از محلهاي خاص كوددهي شده يا سمپاشي شده تهيه شود از نقاط خيلي مرطوب محل تجمع قبلي كودها و مواد اصلاح كننده خاك، محل قبلي خانه ها، اصطبلها، جاده ها، راه آبها، كنار ديوارها و يا پرچينها، محل سوزاندن علفهاي هرز و بطور كلي هر محل غير طبيعي ديگر نبايستي نمونه برداري انجام گيرد.

زمان نمونه برداری : بهترين زمان نمونه برداري از خاك وقتي است كه زمين گاورو باشد اين عمل در مورد نباتات زراعي قبل از كشت و در مورد باغات ميوه چنانچه باغ احداث نشده باشد قبل از درختكاري  و در صورتيكه باغ داير باشد در اواخر زمستان و اوايل بهار بهترين زمان نمونه برداري از خاك مي باشد.

عمق نمونه برداري: بسته به نوع محصول فرق مي كند. نمونه برداري ازخاك باغهاي ميوه معمولا دو نمونه از هرنقطه، يكي از سطح خاك تا عمق 30 سانتي متري و ديگري از عمق 30 تا 60 سانتي متري بطور مجزا از كنار سايه انداز درخت تهيه مي شود. پس از تهيه خاك، نمونه هاي هم عمق را كه از يك قطعه تهيه شده  بخوبي با هم مخلوط نموده و يك نمونه يك تا دو كيلوگرمي از آن به عنوان خاك آن قطعه  تهيه مي گردد.

نحوه آماده  كردن خاك براي ارسال به آزمايشگاه

 ابتدا بايستي نمونه تهيه شده را درهواي آزاد و در سايه يا در داخل ساختمان روي يك قطعه گوني تميز يا روز نامه كهنه پهن كرده تاخشك شود و مطلقا نبايستي از حرارت استفاده گردد.  همچنين بايد از هر گونه آلودگي نمونه ها به مواد زايد يا مخلوط شدن با يكديگر و بويژه با خاكستر سيگار جلوگيري گردد. پس از خشك شدن، نمونه ها را در كيسه هاي پلاستيكي و يا جعبه مقوايي كه به هيچ چيز آلوده نباشد ريخته با نصب دو بر چسب يكي در داخل و ديگري در خارج ( كه نشان دهنده مشخصات خاك از قبيل شماره نمونه ،محل، عمق و تاريخ نمونه برداري مي باشد) مشخص نماييد. بعد از پايان كار در اسرع وقت نمونه را به آزمايشگاه برسانيد.

روشهای مقابله با سرمازدگی باغات

سرمازدگي در کشاورزی به وقوع پديده افت ناگهاني دما خارج از زمان مورد انتظار (سرماي زودرس) اطلاق ميگردد.

تنش سرما ممکن است در اثر:

الف: در شبهای صاف اوایل بهار و یا اوایل پاییز به وقوع بپیوندد. در این شرایط زمین تمام انرژی دریافتی از خورشید را به صورت طول موج بلند (مادون قرمز)، رهاسازی  میکند و به تدریج سرد شده و درنزدیکی های صبح کاهش درجه ی حرارت به حداکثر خود می رسد و حداقل دما برای بروز تنش سرما ایجاد می شود. این پدیده در شب های ابری به وقوع  نمی پیوندد.

ب: همچنین عامل تنش سرما می تواند وزش باد و یا انتقال توده هوای سرد به یک منطقه باشد.

آثار اولیه تنش سرما عبارتند از : کاهش عمومی رشد، تغییر رنگ، کلروز، تخریب بافت های سلولی، عدم جوانه زنی، عدم انتقال مواد فتوسنتزی، عدم جذب عناصر غذایی و....، برخی از آثار این تنش برگشت پذیر و برخی از آثار دیگر این تنش مانند فتوسنتز در اثر تخریب کلروپلاست ها و پیری زود رس گیاه غیر قابل برگشت می باشند.  

علائم ظاهری خسارت سرما زدگی دراندام های گیاهان

بارز ترین علامت تنش سرما و یخ زدگی در صبح روز بعد از یخبندان دیده می شود که به شرح زیر است:

یرگ های خسارت دیده رنگی سبز تیره و ظاهری خیس خورده دارند، اگر خسارت شدید نبوده یا تمام سطح برگ را نگرفته باشد برگ بر روی درخت مانده وخسارت جبران می شود. خسارت در مورد میوه های سردسیری منحصراً به شکوفه ی درختان محدود می شود. شکوفه های خسارت دیده ظاهری قهوه ای تا سیاه پیدا نموده و در صورتی که از نزدیک به آن دقیق می شویم ملاحظه می شود که گلبرگ ها شفاف شده و در میان انگشتان به راحتی له می شوند، به این ترتیب در اثر صدمات وارده شکوفه ها ظرف چند روز ریخته و درخت فاقد میوه در آن سال خواهد بود. ریزش سریع شکوفه ها در این حالت هیچ رابطه ای با بیماری یا نامنظمی خاص دیگری در درخت نمی باشد. بعضی از میوه های دانه دار مانند رقم گلابی «Bartelette» و سیب رقم گلدن «Gohden delicious» علامت خسارت یخبندان را به صورت لکه هایی نا صاف برنگ زرد تا قهوه ای که اصطلاحاً «Russeting» نامیده می شود نشان می دهد. یکی دیگر از صدماتی که با خسارت سرما و یخبندان همراه است « آفتاب سوختگی» می باشد. این پدیده خاص تنه درختان می باشد و بیشتر در قسمت جنوب غربی درختان دیده می شود که در طی زمستان های سرد بروز می کند.

حساس ترین مرحله خسارت سرما بعد از افتادن گلبرگ ها وقتی است که میوه های جوان و چغاله تازه شکل گرفته باشند.

گلها عموماً از برگ ها حساس ترند. حساسیت قابل ملاحظه میوه های جوان و نارس به خاطر آسیب دیدن بافت ها نیست بلکه بعلت فساد جنین گیاه می باشد. اگر جنین گیاه کشته شود میوه نمی تواند رشد و نمو پیدا کرده و به زندگی خود ادامه دهد و در نتیجه در اثر سرما زدگی ضایع و ریزش پیدا می کند. 

روشهای مقابله با سرمازدگی

حفاظت غیرفعال یا بلند مدت شامل روش هایی است که در زمان قبل از فرا رسیدن شب های یخبندان انجام  می شود روشهای بلند مدت یا غیرفعال شامل موارد زیر است:

1. انتخاب مکان: برای احداث باغ باید مکانهایی در نظر گرفته شود که جریان هوا در آن بخوبی امکان پذیر باشد مانند اراضی شیب دار، احتمال خطر سرما زدگی و یخبندان در زمین هائیکه در کنار دریا و دریاچه و یا سایر آبها قرار دارند نسبت به زمین هائیکه در کنار آب نمی باشد خیلی کمتر است، خطر یخبندان در دامنه های جنوبی خیلی کمتر از دامنه های شمالی است.
2. پیشگیری به وسیله ی انتخاب خاک مناسب: خاک های تیره می توانند حرارت بیشتری را در خود ذخیره کنند، خاک پوشیده از علف های هرز نیز خطرات سرما و یخبندان را تشدید می کند، زیرا این نوع پوشش ها خواه زنده یا مرده عملاً لایه ای با قابلیت هدایت حرارت کم و ظرفیت حرارتی کمتر در بالای سطح خاک ایجاد و امکان ذخیره ی حرارتی در روز و آزاد نمودن حرارت تشعشعی را در شب مشکل تر می نماید.
3. پیشگیری به وسیله ی انتخاب ارقام مناسب و زمان کاشت مناسب: ارقامی که حتی دو یا سه روز دیر تر از ارقام مشابه گل کنند کمتر در معرض خطر سرما زدگی قرار می گیرند. در بعضی از ارقام شکل و حجم شاخ و برگ درخت نیز صدمه ی سرما را کاهش می دهد. کشت زود هنگام به کشاورز اجازه می دهد تا محصول خود را قبل از بارش باران و یا وقوع سرما به خوبی برداشت کند.
4. پیشگیری توسط انتخاب پایه ی مناسب: پیوند زدن ارقام بر روی پایه های مقاوم یکی از مؤثرترین اقدامات برای مقاومت ساختمان درختان در مناطقی که با خطر سرما زدگی همراه است می باشد. البته در انتخاب پایه تنها مقاومت آنها در مقابل سرما مد نظر قرار نمی گبرد، بلکه عوامل متعددی را در انتخاب پایه برای اصلاح نباتات در نظر می گیرند که ممکن است یکی از آنها مقاومت به سرما باشد.
5. پیشگیری به وسیله ی سایر عملیات به زراعی:

الف- تغذیه ی گیاهی: یک گیاه سالم و قوی نقطه ی یخبندان پایین تری دارد. مصرف کود های شیمیایی اصلی لازمه ی سلامتی گیاه است به همان نسبت مصرف ریز مغذی ها در سلامتی و قدرت گیاه مؤثر و مهم تلقی می شود. تجربه نشان داده که عنصر منیزیم در مقاومت مرکبات به سرما نقش مهمتری دارد. بعضی از محققان مصرف سدیم را در ایجاد مقاومت های بیشتر مؤثر می دانند. در مناطقی که خطر سرما درختان و گیاهان را تهدید می کند، نباید از کودهای ازته استفاده نمود.

ب-  عملیات خاکی: یک خاک متراکم و فشرده که به جز محصول کاشته شده پوشش گیاهی دیگری ندارد در حد مطلوب تلقی می شود. نوع بافت خاک هم تأثیر گذار می باشد. 

ج- پیوند زدن: زخم های جای پیوند در مقابل سرما و یخبندان خیلی حساس هستند و اگر این زخم ها با سرما روبرو شوند پوست اطراف زخم پیوند آسیب می بیند. بهتر است پیوند زدن زمانی انجام گیرد که خطر سرما رفع شده باشد.

د- بادشکن: در مناطقی که احتمال وقع سرما انتقالی هست بادشکن ها مفید واقع می شود.

ه- سلامتی گیاه: یک گیاه ضعیف و آفت زده کمتر می تواند در مقابل سرما مقاومت نماید.

و- هرس به موقع: هرس قبل از سرما درخت را ضعیف نموده و به سرما حساس می سازد.

6.سایر موارد:

• سرمادهی به منظور تأخیر در شکوفه دهی
• استفاده از مواد شیمیایی جهت تأخیر در شکوفه دهی
• حذف گیاهان پوششی
• رنگ زدن تنة درخت
• پوشاندن تنة درخت
• کنترل باکتری ها
• تیمار بذرها با مواد شیمیایی

روش های حفاظتی فعال یا کوتاه مدت شامل اقداماتی است که در شب های وقوع یخبندان به منظور تعدیل و کاهش اثرات دماهای زیر صفر درجه انجام میگیرد. این روشها عبارتند از:

1. بخاری ها: بهتر خواهد بود که تعداد زیادی بخاری با شعله ی کم بسوزد تا اینکه از تعداد کمی با شعله ی قوی تر استفاده گردد. حرارت به وسیله ی هوای گرم شده به برگها و شکوفه ها منتقل می شود.
2. ماشین های باد: استفاده از مولد باد بیشتر در مواقعی مؤثر و مفید خواهد بود که وارونگی هوا وجود داشته باشد ستفاده از ماشین های مولد باد بعد از یک شب یخبندان و سرما بخصوص بعد از طلوع آفتاب به کاهش خسارت سرما زدگی کمک نموده و تا حدی جبران عدم انجام عملیات حفاظتی شب قبل را خواهد نمود. علاوه بر این باعث می شود که صعود درجه حرارت در روز به آرامی انجام و اگر قسمتهایی از نبات که یخ زده اند به آرامی آب شده و خسارت سرمازدگی کاهش یابد.
3. حفاظت به وسیله ی ترکیبی از ماشین های مولد باد و بخاری ها: زمانی که این دو روش ترکیب می شوند نیاز به وجود بخاری در هکتار به نصف کاهش پیدا می کند.
4. آب پاش ها یا آبیاری بارانی: زمانی که آب از مایع به یخ تبدیل می شود مقداری گرما تولید می کند. در طول یخ زدن گرمای نهان آزاد شده و گرمای از دست رفته پوشش گیاهی و محیط را جبران می کند.
5. آبیاری سطحی: آبی که برای غرقاب کردن مصرف می شود معمولاً درجه حرارت بالاتری نسبت به سطح سرد زمین مزرعه و باغ داشته و بدینوسیله از نزول زیاد درجه حرارت زمین جلوگیری می نماید.
6. حفاظت به وسیله ی سوخت های جامد: این سوخت ها تهیه شده از کک های نفتی یا موم های نفتی هستند که بعضی از آنها به صورت آجر بسته بندی شده در بازار موجود می باشند. برخی دیگر از این نوع سوخت ها را داخل سطل ها و یاظروف آهنی جای داده و قابل پر شدن مجدد هستند. این نوع سوخت ها بیشتر در گرم کردن باغات هلو و مرکبات و سیب کاربرد دارد، به طوریکه آنها را مستقیماً زیر درخت قرار می دهند.
7. حفاظت به وسیله ی سوخت های دیگر: می توان مصرف سوخت هایی مانند: چوب، ذغال سنگ، خاک ذغال، کاه، کود حیوانی و بوته های خشک در ایران را نام برد.
8. حفاظت به وسیله ی پوشش: در این روش از شاخ و برگ درختان برای پوشش درختچه ها و نهال های جوان در مدت زمانی که احتمال سرما زدگی وجود داشته باشد استفاده می کنند. حفاظت نباتات بخصوص گیاهان زینتی به وسیله ی پلاستیک نیز در منازل نوعی از این حفاظت است.
9. عایق سازی با کف: این روش تقریباً جدید می باشد. کف ها محلول هیدرو لیز شده پروتئینی می باشند که از سر لوله های مخصوص تحت فشار پاشیده می شوند. پروتئین ها نه فقط اثر سوئی روی نباتات ندارد بلکه دارای اثرات تقویت کننده مختصر نیز می باشد.
10. حفاظت به وسیله ی پاشیدن مواد مؤثر بر فیزیولوژی گیاه: اگر گیاهی در حال استراحت یا خواب باشد، مقاومت بیشتری نسبت به سرما دارد. تجربه نشان داده که برخی از درختان جنگلی در زمستان درجه حرارت تا 50 درجه زیر صفر را بدون صدمات یخ زدگی تحمل نموده اند. همین درخت در تابستان موقعیکه اعمال حیاتی آن در حال فعالیت می باشد، حتی ممکن است چند درجه زیر صفر را تحمل ننماید. آزمایشات نشان داده است کهHydrazide Maleic با غلظت 1 تا 2 در هزار ایجاد استراحت مصنوعی در درختان می نماید.
11. حفاظت از سرما زدگی با استفاده از ضد یخ ها:یکی ازجدید ترین روشهای در کاهش خسارت سرما زدگی ناشی از دخالت عوامل باکتریایی استفاده از مواد ضد یخ باکتریایی و ضد یخ زدگی است.
12. مه سازها: استفاده ازسمپاش یا فوگر برای ایجاد حالت مه در باغات

تغذیه باغات

چالکود

چالکود موثرترین روش برای رساندن مواد غذایی به پای درختان است. در این روش نزدیک ریشه درخت چاله هایی حفر شده، سپس با مخلوط کودهای آلی و شیمیایی پر می شود.

روش چالکود:

1. انتخاب محل مناسب برای احداث چاله ها در محل سایه انداز می باشد.
2. تعداد چاله ها حداقل 2 تا 4 عدد در اطراف تنه درخت می باشد.
3. ابعاد چاله ها به اندازه *50*50*50 یا در 40*40*40 سانتی متر می باشد.
4. خاک درون چاله تماماً بیرون ریخته شود.
5. قسمت پایین چاله را با کود دامی پوسیده پر می کنند.
6. کودهای شیمیایی توصیه شده با 5 کیلوگرم کود دامی پوسیده مخلوط و در ته چاله ریخته شود.
7. بقیه چاله ها با کود دامی پوسیده پر شود.
8. چاله ها در مسیر آبیاری احداث گردد.
9. بلافاصله پس از کوددهی چاله ها آبیاری شود.
10. اگر خاک شنی باشد سایه انداز درخت را به دو قسمت تقسیم کرده، چالکود را در نصف انتهایی احداث می کنیم ولی اگر خاک رسی باشد، سایه انداز درخت را به 3 قسمت تقسیم وچاله را 1/3 درانتهایی ایجاد می کنیم.

کود شیمیایی باید طبق آزمون خاک در چالکود مصرف شود اما درصورت نداشتن آزمون خاک میتوان 5کیلو گرم کود دامی را همراه کود شیمیایی مخلوط نمود دارای پتاسیم (مقاوم نمودن درختان)،گوگرد گرانوله (جذب ریزمغذیها با توجه به قلیایی بودن خاک) کودهای میکرو خصوصا سولفات روی در چالکود مصرف نمود.

استفاده کود دامی پوسیده در باغات

استفاده از انواع کودهای دامی برای خاک بسیار مفید است، علاوه بر تغذیه گیاه باعث بهبود ساختمان خاک می شود و محیط رشد ریشه را بهبود می بخشد. اما اگر از کود دامی تازه استفاده شود این موضوع می تواند سبب مسمومیت گیاه شود زیرا فرآیند تجزیه این کودها در خاک انجام می شود و طی این فرآیند، گازهایی تولید می شود که برای ریشه گیاه مضر می باشند. كود حيواني حدود 3 تا 4 ماه بايد روي هم انباشته و پوسيده شود تا به دليل گرم كردن بيش از حد خاك ريشه ي گياه را نسوزاند. چراکه فراوانی ترکیبات آلی ازت دار ساده در کود حیوانی تازه بسیار مساله ساز است. تجزیه سریع این مواد سبب آزاد شدن آمونیاک و تجمع آن در مجاورت ریشه ها گشته و موجب مسمومیت گیاه می گردد.

پوسیدگی کود سبب می شود که از میزان بذر علفهای هرز و آلودگی به امراض و حشرات نیز کاسته شود. برای پوسیدگی اولیه کود حیوانی می توان آن را در شرایطی مشابه تهیه کمپوست قرارداد و یا کود حیوانی را مدتی قبل از کاشت در خاک مزرعه اختلاط داد. تجزیه کود در خاک و تبدیل آن به هوموس نیز مستلزم کفایت تهویه، حرارت و رطوبت در خاک می باشد این عوامل از طریق انجام عملیات مناسب زراعی تامین می شوند. 
برای پوساندن کود دامی بهتر است از یک چاله برای انبار نمودن کود استفاده شود. کود نپوسیده دامی را در چاله ریخته و به اندازه یک چهارم آن کاه و کلش اضافه میکنیم. وجود کاه و کلش موجب تسریع فرآیند تخمیر کود میگردد سپس به ازای هر تن کاه و کلش 100 تا 150 کیلوگرم اوره اضافه میکنیم و مخلوط حاصل را به طور یکنواخت مخلوط نموده و روی آن را با نایلون کاملا میپوشانیم بعد از 3 تا 4 ماه کود دامی به کلی میپوسد و آماده استفاده میگردد. البته میتوان کود را در روی زمین نیز دپو نمود و بعد از حداقل شش ماه مصرف نمود و توسط کولتیواتور با خاک زراعی مخلوط نمود. معمولا میزان 30 تا 50تن در هکتار جهت کشت های زراعی و برای گلخانه 3 تا 5کیلوگرم در مترمربع پیشنهاد می گردد. در باغبانی استفاده 5 تا 20کیلو کود پوسیده در چالکود برای هر درخت بسته به سن و نوع درخت پیشنهاد می گردد.

کود دامی انواعی دارد شامل کود مرغی، گوسفندی و گاوی کود مرغی درصد ازت و فسفر بیشتری نسبت به گاوی و گوسفندی می باشد از آنجا که بستر گاو دارای کاه و کلش و مرغ دارای خاک اره است که با مدفوع حیوان مخلوط شده است جهت تجزیه نیاز به زمان بیشتری دارد و در این فرآیند ازت مصرف می کند اما معمولا بستر گوسفند فاقد کاه و کلش است چون زودتر تجزیه می شود به کود گرم معروف است.

محاسن و ضرورت تغذیه برگی ( محلولپاشی)  

از عوامل مهم در کاهش عملکرد و کیفیت محصول در مناطق خشک و نیمه خشک، پایین بودن کارایی جذب عناصر غذایی به علت کاهش رطوبت و عدم جذب عناصر توسط ریشه می باشد. همچنین با افزایش روزافزون قیمت کودهای شیمیایی و ضرورت اقتصادی بودن تولید، آلودگی آبهای زیرزمینی، تخریب خاک در اثر مصرف بی رویه کودهای شیمیایی مشکلاتی هستند که ضرورت تغذیه برگی را مطرح می سازد. زمانیکه اثر سریع لازم باشد تغذیه برگی عناصر غذایی را مستقیماً در اختیار شاخ و برگ و یا میوه قرار می دهد. زمانیکه به دلایلی ریشه قادر به جذب عناصر در خاک نیست ( دمای پایین، رطوبت بالا، خشکیدگی خاک و PH بالا ) این عناصر را به راحتی می توان در اختیار گیاه قرار داد. محلولپاشی عناصری مانند بُر، مس، منیزیم، منگنز و روی در شرایط خاک های ایران از مصرف آنها در خاک به خاطر برطرف نمودن سریع کمبود، کاهش سمیت ناشی از تجمع این عناصر در خاک و جلوگیری از تثبیت آنها، مناسبتر است. در بسیاری از باغاتی که از سرمای زمستانه خسارت دیده اند علایم کمبود بسیاری از عناصر غذایی مشاهده می گردد که به دلیل خسارت وارده به آوندهای تنه ،گیاه توان جذب مواد غذایی را از خاک ندارد. لذا جهت بهبود وضعیت گیاه و در دسترس قرار گرفتن مواد غذایی لازم است که محلولپاشی با سایرکودها به تکرار انجام گیرد.

جذب پایین عناصر در خاک

در خاکهای آهکی ایران به دلیل بالا بودن PH، آهک فراوان و مصرف کودهای فسفاته بیش از نیاز در گذشته، جذب عناصر کم مصرف معمولاً کم بوده، تحت چنین شرایطی کمبود آهن و روی بیشتر دیده می شود. محلولپاشی در چنین مواقعی موثرتر و با صرفه تر از مصرف کلاتهای آهن و روی در خاک است. یکی از عوامل مهم در کاهش عملکرد و کیفیت محصولات مناطق نیمه خشک و خشک، پایین بودن کارایی جذب عناصر غذایی است. در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل کاهش رطوبت در قسمت بالایی خاک در طول فصل رشد، ریشه های موجود در آن قسمت، خشک و یا عناصر غذایی به دلیل شست شو از دسترس گیاه خارج می گردد. تحت چنین شرایطی مصرف کود به خاک مخصوصاً عناصری مثل پتاسیم و عناصر کم مصرف که تحرک کمی در خاک دارند، کارایی کمتری خواهند داشت. برای استفاده بهینه از کودهای شیمیایی در مناطق خشک و برای افزایش عملکرد و کیفیت (ارزش بیولوژیکی) مصرف کودها از طریق محلولپاشی اولویت دارد.