مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان قائمشهر

آشنایی با کنه تارتن (دو نقطه ای) و گیاهان میزبان      
توت فرنگی، انواع درخت میوه، گیاهان زراعی، صیفی و زینتی از میزبانهای این کنه در محیط های باز و گلخانه می باشد.          

آشنایی با این آفت: كنه دو نقطه اي زمستان را به شكل ماده بالغ و به رنگ قرمز مايل به قهوهاي در شكاف درختان و زير كلوخه ها و يا زير كاه و كلش و برگ هاي افتاده به حالت دياپوز مي گذراند. در اوايل بهار كنه هاي ماده پس از كمي تغذيه و تنيدن تار در پشت برگ ها تخم ريزي مي كنند. دوره رشد و نمو و فعاليت كنه ها بستگي كامل به درجه حرارت و رطوبت دارد، معمولاً در فصل بهار به لحاظ خنك بودن هوا، شرايط براي فعاليت كنه ها نامساعد و برعكس از اواخر بهار و اوايل تابستان كه هوا گرم و خشك و شرايط مساعد ميگردد، فعاليت و خسارتزايي اين آفت روي گياهان ميزبان افزايش مييابد. اين كنه ها به صورت دخترزايي و دوجنسي توليد مثل مي كنند. از تخم ابتدا كنه اي با سه جفت پا ظاهر مي شود كه اصطلاحاً به آن لارو گفته مي شود. سپس با پوست اندازي به نصف اول و با پوست اندازي بعدي به نصف دوم و در نهايت به كنه كامل تبديل مي شود. دوره زندگي يك نسل كامل 15 روز طول ميكشد و بدين ترتيب آفت داراي نسل هاي متعددي در طول سال است.

خسارت : کنه های تارتن با فرو بردن کلیسرهای میله ای خود به درون سلول برگ و خالی نمودن محتویات آنها و تخریب سبزینه، رشد گیاه را دچار اختلال می نمایند. در سلول های خسارت دیده در ابتدا نقاط ریز و زرد رنگی ظاهر می شود که با افزایش تغذیه مجموع سلولهای آسیب دیده به صورت لکه های زرد رنگ بر روی سطوح فوقانی و تحتانی برگ خسارت دیده ظاهر می شود که در نهایت برگهای خسارت دیده به رنگ قهوه ای درآمده و ریزش می کنند . خسارت کنه تارتن علاوه بر روی برگ ، بر روی ساقه ، گل و میوه گیاهان نیز مشاهده می گردد. خسارت حاصل از این کنه ها عمدتاً همراه با تنیدن تار  می باشد که در مجموع مقدار تار تنیده شده با افزایش تغذیه و خسارت کنه ماده ارتباط  مستقیم دارد . همچنین تارهای تنیده شده در تجمع گرد و غبار و نرسیدن نور کافی برای انجام عمل فتوسنتز در برگ نقش موثری ایفا می نماید .گردآلود بودن اندامهای آلوده و گل بوته یا درخت از عوارض بارز آلودگی به این گونه است. در صورت تداوم آلودگی امکان ریزش برگها و خزان زودرس وجود دارد .ریزش شدید برگها باعث کوچک ماندن میوه ها و حتما در بعضی موارد احتمال گلدهی پاییزه را به دنبال دارد که در مجموع باعث ضعیف شدن و سال آوری درخت در سال بعد می شود . این آفت سبب خشک شدن کامل برخی از گیاهان نظیر انواع لوبیا و سویا می شود .سطح زیرین برگهای خسارت دیده در ابندا به رنگ زرد یا نقره ای درآمده و برنزه می شود .

كنترل:  در مراحل اوليه آلودگي ميتوان با شستشوي گياه به وسيله آب و مايع شوينده معمولي يا صابون پتاسيم با اين آفت مبارزه كرد، ولي در تراكشديد كنه، با استفاده از سموم كنه كش اختصاصي نظير آبامكتين(ورتيمك)، هگزيتيازوكس (نيسورون)، فنازاكوئين (پرايد )، پروپارژيت (امايت)، بروموپروپيلات (نئورون) و غيره اقدام به مبارزه شيميايي نمود . نكته مهم در خصوص كنترل اين آفت، شروع عمليات مبارزه بلافاصله پس از مشاهده اولين علائم آلودگي10 روز يكبار تأثير قابل ملاحظه اي در كاهش جمعيت آفت و ميزان سم مصرفي دارد.

مهدی کاظم پور : کارشناس مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان قائم شهر