مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان بابلسر

اهمیت راهبرد تولید محصولات سالم و ارگانیک

استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات در کشور و باقی ماندن این ترکیبات در محصولات سبب شده است تا اصلی ترین راهبرد مهم برای توسعه کشاورزی در کشور،اولا": افزایش سطح سلامت جامعه با اولولیت قرارگرفتن تولید محصول سالم،ثانیا":تولید محصولات ارگانیک باشد.

از جمله پشتوانه­های حمایتی در تولید محصول سالم:گسترش مبارزه ی تلفیقی آفات-مصرف بهینه سموم و مواد بیولوژیک-اعمال استانداردهای کنترل کیقی تولیدات و فرآورده­های کشاورزی می­باشد.

تعریف کشاورزی ارگانیک(کشاورزی آلی،طبیعی یا زیستی):نوعی کشاورزی است که در تولید و فرآوری محصولات آن از کودهای شیمیایی،سموم،هورمون ها و دگرگونیها و دستکاریهای ژنتیکی استفاده نشود و همه مراحل ،تقویت زمین،کاشت و برداشت با استفاده از نهاده های طبیعی(همچون کود زیستی=کمپوست-حشرات)باشد.

کشاورزی ارگانیک سیستمی تولیدی است که سلامت( خاک،اکوسیستم ها و انسان) را پایدار می­سازد و بر فرآیند بوم شناسانه،تنوع زیستی و چرخه های سازگار با شرایط محیطی تکیه دارد.

کشاورزی ارگانیک به نامهای کشاورزی زیست محیطی-کشاورزی کم بهره از نهاده­های خارجی- کشاورزی آیش-کشاورزی جایگزین مطرح شده است.

از نظر علم شیمی تفاوت بین ترکیبات ارگانیک و غیر ارگانیک در این است که ترکیبات ارگانیک حتما" 

و همیشه دارای کربن هستند در حالیکه ترکیبات غیر آلی(غیر ارگانیک) اکثر آنها کربن ندارند.حداکثر

ترکیبات ارگانیک یا به عبارتی همه ترکیبات ارگانیک دارای باند کربنC-H هستند.هر ماده ای و چیزی

که از موجودات زنده مشتق شده باشد یا مربوط باشد ارگانیک است.

چهار ترکیب عمده آلی در طبیعت (پایه های حیات) شامل:1-کربوهیدرات 2-چربیها  3-پروتئین­ها 

4-نوکلوئیدها

تولید ارگانیک:یک تولیدی است که در کلیه مراحل تولید،فرآوری و حمل و نقل وبسته بندی بر اساس

استانداردهای ارگانیک انجام شده باشد.

-فواید مصرف مواد غذایی ارگانیک:

1-ارزش غذایی بالاتری دارند.میزان ویتامینC،کلسیم،منیزیم،آهن و فسفر در مواد غذایی ارگانیک بیشتر است.        

2-مواد غذایی ارگانیک حاوی آنتی اکسیدان بیشتری می­باشند(50% بیشتر از محصولات غیرارگانیک).

(چرا که آفت کشهای مصنوعی تولید این مواد را در گیاهان کاهش داده امّا کودهای حیوانی و آلی بکاررفته در کشاورزی ارگانیک تولید آنتی اکسیدانها را افزایش می­دهد. )

3-محصولات ارگانیک کمتر سمی هستند یا اصلا" سم ندارند.

4-محصولات ارگانیک سالم تربوده و به بقایای آفت کشهای آلی کمتر آلوده می­باشند.

5-این محصولات فاقد افزودنیهای غذایی هستند.

6-یکی از دلایل اینکه محصولات ارگانیک خوشمزه و خوش طعم ترند به خاطر عدم وجود سموم شیمیایی است و اینکه زودتر به دست کشاورز میرسند.      

فرق بین محصول سالم با محصول ارگانیک

محصول سالم به محصولی گویند که عاری از عناصر و ترکیبات سمی و آلاینده بوده و با رعایت حداکثر باقی مانده مجاز(MRLs) تولید شده باشد.ولی درمحصول ارگانیک به هیچ عنوان از ترکیبات  شیمیایی و آفت کش و... استفاده نمیشود.

تعریف برنج ارگانیک براساس IRRI: 1-عدم استفاده از آفت کش و کودهای شیمیایی سنتزی یا   مصنوعی. 2-حاصلخیزی خاک از طریق فرآیندهای طبیعی باید حفظ شوداز جمله:الف)کاشت    گیاهان پوششی و یا استفاده از کمپوست.  ب)کودهای دامی و بقایای گیاهی.

3-اجرای تناوب زراعی در مزرعه و اجتناب از تک کشتی در یک کرت خاص می­باشد.

4-روشهای تلفیقی و غیرشیمیایی برای کنترل آفات،بیماریها و علفهای هرز بکار میرود.

 شرایط دادن گواهی محصولات ارگانیک

محصولات ارگانیک باید در زمینی پرورش و مدیریت شده باشند که فرسایش،کاهش و کیفیت خاک،بهبود

دوره انتقال سه سال طول میکشد.هیچ ورودی مرکب از مواد مصنوعی نباید تا 36 ماه قبل از برداشت

اولین محصول ارگانیک مصرف شود.علفهای هرز،حشرات و دیگر آفات بوسیله اقداماتی مانند:تناوب زراعی،مالچ پاشی،شخم،انتخاب واریته و کنترل بیولوژیک صورت می­گیرد.اغلب علف کشهای مصنوعی و آفت کشهای مصنوعی و آفت کش­ها،ممنوع هستند.هر چند که تعداد کمی از مواد مغذی مصنوعی و افزودنی های خاک بر اساس یک فهرست خاص ملّی،اجازه کاربرد دارند.

مدیریت تناوب زراعی در کشاورزی ارگانیک

کشت پی در پی یک محصول و یا محصولات شبیه به هم،موجبات کاهش عناصر غذایی خاک را فراهم آورده و حالت خستگی را برای خاک موجب می­شود.در اثر برداشت محصول عناصر غذایی بسیار زیادی ازخاک خارج می­شود و چنانچه کشت متداول ادامه یابد کاهش مقاومت محصول در برابر خسارت و آفات و بیماریها و کاهش رشد را به همراه خواهد داشت.از سویی خستگی زمین ممکن است ناشی از فشار ناهنجار باقی مانده­های محصول قبلی برمحصول پس از آن باشد.بازگشت محصول قبلی کشت شده  در زمین(کودسبز)، در بسیاری از موارد،خاصیت آنتی بیوتیکی داشته و مانع از انجام فعالیت­های میکروبی مضر خاک می­شود،ضمن آنکه اثرات آللوپاتی نیز وجود دارد.