آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها
آئین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها
بسمه تعالی
هیئت وزیران درجلسه مورخ2/3/1386 بنا به پیشنهاد شماره 340/020 مورخ9/1/1386 وزارت جهاد کشاورزی وبه استناد ماده14 قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها مصوب 1385 ایین نامه اجرایی یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود.
(تصویب نامه شماره 59879/ت 37110 مورخ 19/4/1386 هیات محترم وزیران)
ماده1- دراین ایین نامه اصلاحات زیر در معانی مربوط بکار میرود.
الف-قانون - قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها –مصوب 1374 واصلاحیه ان مصوب 1385 که ازاین پس در این ایین نامه به اختصار قانون نامیده میشود
ب-محدوده شهر .حریم شهر.محدوده شهرک ومحدوده روستا- محدوده ای است که براساس قانون تعاریف محدوده وحریم شهر.روستاو شهرک ونحوه تعیین انها مصوب 1384 به تصویب مراجع قانونی ذیربط رسیده یا خواهد رسید.
پ-طرح هادی روستا – طرحی که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود میزان ومکان گسترش اتی و نحوه نیازمندیهای عمومی روستا یی را حسب مورد در قالب مصوبات طرحهای ساماندهی فضا وسکونتهای روستایی یا طرحهای جامع ناحیه ای تعیین مینماید.
ت – اراضی زراعی وباغها – اراضی تحت کشت . ایش وباغات شامل ابی.دیم اعماز دایر وبایر که سابقه بهره برداری داشته باشد واراضی تحت فعالیتهای موضوع تبصره 4الحاقی که درحکم اراضی زراعی وباغها محسوب میگردد.
ث – کمیسیون:کمیسیون تبصره 1ماده1 قانون میباشد. ج – کمیسیون تقویم :کمیسیون تبهصره 3الحاقی ماده2 قانون میباشد. چ-تفکیک:درمقررات ثبتی عبارتست از تقسیم مال غیر منقول به قطعات کوچکتر. ح – افراز:دراصطلاح قضایی وثبتی عبارتست از جداکردن سهم مشاعی شریک یاشرکاء ویاتقسیم مال غیر منقول مشاع بین شرکاء به نسبت سهم. خ –تقسیم: اعم از تفکیک وافراز وغیران.
د – تغییرکاربری:هرگونه اقدامی که مانع از بهره برداری واستمرار کشاورزی اراضی زراعی وباغها درقالب ایجاد بنا .برداشتن شن و ماسه وسایر اقداماتی که بنا به تشخیص وزارت جهاد کشاورزی تغییرکاربری محسوب میگردد.
ذ- مالک یا صاحب زمین: شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که بر اراضی زراعی وباغی با ارائه سند مالکیت یا گواهی اداره ثبت مشعربرمالکیت بوده ویا موافق احکام قطعیت یافته صادره از محاکم قضاییی مالکیت انها محقق شده باشد وچنانچه اراضی مذکور در مناطق اعلان ثبت عمومی واجباری نباشد واز قدیم الایام ازسوی اشخاص به عنوان مالک مورد بهربرداری واقع وشورای اسلامی محل تصرف مالکانه (قاعده ید )متقاضی را تائید نمایند ومستثنی بودن اراضی موردنظ از انواع اراضی ملی ودولتی به تائید مراجع ذیصلاح رسیه باشد مالک تلقی میگردد.
ر- طرحهای تملک ودارایی های سرمایه ای مصوب مجلس شورای اسلانی (ملی-استانی):طرحهای که دارای موافقتنامه مبادله سده بین دستگاه اجرایی وسازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور ویا استان (بنا به مورد) باشد.
ز- طرحهای خدمات عمومی موضوع ماده 2 قانون:طرحهای گردشگری وطرحهای غیر انتفاعی که مورد نیاز مردم باشد وقابلیت تملک خصوصی نداشته وعموم مردم بتاننی از ان بهرمند شوند.
س- مجوز موضع ماده 7 قانون:موافقت اصولی یا جواز تاسیسی که توسط دستگاهای اجرایی ذیربط درچهارچوب قوانین ومقررات مربوطه صادر میشود.
ش-مجوز یا پروانه ساخت موضوع ماده 8 قانون:موافقتی که توسط دستگاهای ذیربط در احداث بنا وتامین و واگذاری خدمات وتاسیسات زیر بنایی مانند اب. برق وگاز تلفن صادر میگردد.
ماده2-دبیرخانه کمیسیون درسازمان جهادکشاورزی استان مستقر بوده ممدیر اموراراضی دبیر کمیسیون است .
تبصره: نماینده دستاگاه اجرایی ذیربط جهت شرکت درجلسه کمیسیون بدون داشتن حق رای از سوی دبیر دعوت خواهد شد.
ماده3 – درخواست اشخاص حقیقی وحقوقی برای تغییرکاربری اراضی زراعی وباغها همراه مدارک ثابت کننده وقانونی مالکیت .جواز تاسیس یاموافقت اصولی طرح مورد نظر.نقشه عرصه مورد اجرای طرح.نظریه اداره کل حفاظت محیط زیست استان وحسب مورد پاسخ استعلام دستگاهای ذیربط در چارچوب ماده7 قانون. تحویل دبیرخانه میگردد.تبصره1- درخواست دستگاهای مجری طرحهای تملک دارایی های سرمایه ای (طرحهای ملی- استانی)وطرحهای خدمات عمومی مورد نیاز مردم وگردشگری با ارایه مصوبه مرجع قانونی ذیربط ودونسخه کروکی محل ونقشه عرصه درمقیاس مورد اجرای طرح به صورت خارج از نوبت درکمیسیون مطرح خواهد شد.
تبصره2- نحوه وچگونگی دریافت تقاضا تشکیل و تکمیل پروند اعم از استعلام های مورد نیاز،بررسی کارشناسی اولیه،مطرح نمودن درخاستها درکمیسیون، نگهاری سوابق ومصوبات وابلاغ تصمیمات کمیسیون وکمیسیون تقویم به متقاضی براساس دستورالعملی خواهد بود که ظرف مدت دو ماه از سوی وزارت جهاد کشاورزی (سازمان اموراراضی )تهیه وابلاغ میگردد.
تبصره3- دبیرخانه کمیسیون موظف است درصورت عدم تکمیل مدارک مورد لزوم از سوی متقاضی ظرف مدت یک ماه از تاریخ ثبت درخواست ،پرونده را از دستور کار کمیسیون خارج نماید بدیهی است در صورت ارائه مدارک ومستندات ،پرونده حسب نوبت در دستور کارکمیسیون قرارمیگیرد.
تبصره4-جلسات کمیسون باحضور رئیس وحداقل سه عضودیگر رسمیت دارد وتصمیمات ان با حداقل سه رای موافق معتبر ولازم الاجرا خواهد بود کمیسیون موظف است ظرف دوماه از تایخ ثبت درخواست یا استعلام در دبیر خانه نسبت به بررسی موضوع اقدام ونتیجه را از طریق دبیرخانه به متقاضی ابلاغ نماید.
تبصره 5- دبیرخانه کمیسیون از روسای سازمانهای میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری وصنایع ومعادن استان برای شرکت درجلسات دعوت بعمل خواهداورد.
ماده4-درصورت موافقت کمیسیون باتغییرکاربریاراضی زراعی یاباغ موردتقاضا،دبیر کمیسیون مراتب را به همراه کروکی یانقشه بامشخصات کامل ملک به منظور تعیین قیمت رروز اراضی زراعی یاباغ باکاربری جدید به کمیسیون تقویم اعلام و پس از اخذ نظریه کمیسیون یادشده واعلاو به متقاضی وارائه گواهی لازم توسط وی مبنی بر واریز عوارض موضوع ماده 2 به حساب خزانه داری کل کشور ،مجوز تغییرکاربری راصادر وبه مرجع استعلام کننده ومتقاضی اعلام مینماید .مجوز صادره از زمان ابلاغ به مدت دو سال دارای اعتبار میباشد.
تبصره-در مواردی که بعدازپایان اعتبارمجوزکمیسیون مجددا برای همان اراضی درخواست تمدیدمجوزقبلی یاتقاضای تغیرکاربری برای طرح جدید ارایه گردد وکمسیون موافقت نماید درصورت شمول عوارض موضوع ماده 2 قانون باحتساب عوارض پرداختی قبلی مابه التفاوت تعیین وبه متقاضی جهت واریز ابلاغ میگردد.
ماده5 –درمواردی که به تشخیص وزارت جهادکشاورزی یا سازوان جهاد کشاورزی استانها در رسیدگی واتخاذ تصمیم لازم به کمیسیون تبصره 7الحاقی ماده یک قانون احاله میگردد وکمیسیون موظف است حداکثر پس ازدوماه از تاریخ ارجاع نسبت به موضوع اخذ تصمیم وابلاغ نماید.
تبصره- وزارتخانهای کشور .مسکن وشهرسازی وسازمان حفاظت محیط زیست مواظفند معاونین ذیربط راجهت عضویت درکمیسیون مذکوربه وزلرت جهادکشاورزی معرفی نمایند. ماده6 –وزارت جهاد کشاورزی موظف است ضوابط تشخیص اراضی زراعی وباغها در خارج از محدوده شهرها. شهرکها وطرح هادی روستاها راظرف دو ماه از تاریخ ابلاغ این ایین نامه تهیه وپس از تصویب کمیسیون امورزیربنایی صنعت ومحیط زیست جهت اجرابه سازمانهای جهاد کشاورزی ابلاغ نماید.
ماده7 – استانداری .اموراقتصادی ودارایی وجهاد کشاورزی استانها موظفندظرف یک ماه پس از ابلاغ این ایین نامه نمایندگان خود رابرای عضویت در کمیسیون تقویم شهرستانها به دبیرخانه کمیسیون معرفی نماید کمیسیون تقویم در مدیریت جهاد کشاورزی شهرستانها تشکیل وجلسات ان با حضور کلیه اعضاء رسمیت یافته ورای اکثریت اعضاءمعتبر ولازم الجرا است.
ماده8 – به منظوروحدت رویه اجرایی درنحوه تقویم اراضی موضوع قانون ونظارت بران ظرف دوماه پسراز تصویب این ایین نامه دستورالعمل مشترکی از سوی وزارتخانه های کشور .اموراقتصادی ودارایی. مسکن وشهرسازی وجهادکشاورزی تهیه وتوسط وزارت کشاورزی به استانها ابلاغ خواهد شد.
تبصره:تصمیم کمیسیون تقویم اززمان اعلام به متقاضی به مدت شش ماه اعتبارخواهد داشت ودرصورت انقضای مدت مذکور وعدم واریز عوارض قیمت ملک مجددا توسط کمسیون تقویم تعیین واعلام خواهدشد.
ماده9- ادارات ثبت اسناد واملاک .دفاتراسناد رسمی وسایر هیئت ها ومراجع موظفند درهنگام تفکیک .افراز وتقسیم اراضی زراعی وباغهای واقع درخارج از محدوده شهرها وشهرکها وطرح هادی روستایی نظرسازمان جهاد کشاورزی (مدیریت جهادکشاورزی) رااستعلام وتفکیک وافراز وتقسیم اینگونه اراضی پس از تایید مدیریت کشاورزی قابل اجراخواهد بود.
تبصره:ضوابط وحد نصابهای تفکیک افرازوتقسیم اراضی ظرف دوماه پس از صدور این ایین نامه توسط وزارت جهاد کشاورزی به سازمان ثبت تسناد واملاک کشور تهیه وپس از تصویب کمیسیون امور زیزبنایی .صنعت ومحیط زیست وسازمانهای جهاد کشاورزی اعلام خواهد شد.
ماده10- مصادیق وضوابط موضوع تبصره 4ماده 1 وتبصره1ماده2 قانون ظرف سه ماه پس از ابلاغ این ایین نامه طی دستورالعملی حسب مورد باهمکاری وزارتخانه های مسکن وشهرسازی صنایع ومعادن وسازمانهای میراث فرهنگی .صنایع دستی وگردشکری وحفاظت محیط زیست تهیه وتوسط وزارات جهادکشاورزی ابلاغ خواهد شد.
ماده11- وزارت جهادکشاورزی موظف است در اجرای ماده 10قانون ظرف یک ماه مصادیق اقداماتی که تغییرکاربری غیرمجاز بوده وجرم محسوب میشود راتهیه وابلاغ نماید.
ماده12- به منظوراجرای قانون وجلوگیری ازهرگونه عملیات تغییرکاربری غیر مجازمتخلف در اراضی زراعی وباغها ماموران جهادکشاورزی مکلفند ضمن بازدید ازاراضی زراعی و باغها درصورت مشاهده هرگونه جرم ضمن توقف عملیات با رعایت ماده10قانون نسبت به تنظیم صورتجلسه اقدام نمایند.
تبصره1:ماموران جهادکشاورزی مکلفند توقف عملیات اجرایی رابه مالک یاقائم مقام قانونی وی به صورت مکتوب اخطاروابلاغ نمایندچنانچه مرتکب چس ازاعلام ماموران جهاد کشاورزی به اقدامات خود ادامه دهد نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران موظف است بنا به درخواست ماموران جهاد کشاورزی از ادامه عملیات متخلف جلوگیری نمایند.
تبصره2:مدیریت جهادکشاورزی مکلف است باتوجه به صورتجلسه تنظیمی در اسرع وقت نسبت به معرفی مجرم یامجرمین به مراجع قضایی اقدام نمایند مراجع قضایی برابر مقررات مربوط به تخلف رسیدگی وحکم مقتضی راصادر می نمایند.
ماده13- ماموران وزارت کشاورزی مکلفند درچارچوب تبصره های 1و2ماده 10قانون باحضور نیروی انتظامی ونماینده دادسرا یادادگاه محل وضمن ضمن تنظیم صورتجلسه .راسا نسبت به قلع وقمع بنا ومستحدثات اقدام ووضعیت زمین را به حالت اولیه اعاده نمایند.
ماده14- فعلییتهای موضوع موضوع تبصره 4 الحاقی به ماده 1 قانون بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده ودرحکم اراضی زراعی وباغها میباشد درصورتیکه مجریان فعالیتهای این تبصره قصدتغییرکاربری این فعالیتها راداشته باشند باید مجوز کیمسیون را اخذ نماید وچنانچه بدون اخذ مجوز از کمیسیون تغییرکاربری غیر مجاز دهد اقدام انان جرم محسوب ومطابق سایرمفاد این قانون با انها برخورد میشود.
ماده15- وزارت کشور. وزارت مسکن وشهرسازی .سازمان حفاظت محیط زیست. سازمان ثبت اسناد واملاک کشور. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران وسایرمراجع ذیربط موظفند در اجرای قانون همکاریهای لازم رابا وزارت جهاد کشاورزی به عمل اورند.
ماده16- نحوه وچگونگی پرداخت حق الجلسه وحق الزحمه اعضای کمیسیونها ممجریان این قانون بنا بهر دستورالعملی است که اسوی وزیر جهاد کشاورزی تعیین وابلاغ میگردد.
ماده 17- سازمان مدیریت وبرنامه ریزی کشور موظف است به منظور اجرای ماده4 اصلاحی قانون ردیفهای اعتباری مستقلی برای وزارتخانه های جهاد کشاورزی ومسکن وشهرسازی اختصاص دهد وهمه ساله درامدهای موضوع این ماده رابه ترتیب هشتاد درصدوبیست درصد در بودجه سنواتی این دستگاههای یاد شده منظور نماید.
ماده18- ایین نامه اجرایی قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها وضوابط تقویم اراضی موضوع تصویب نامه های شماره 13105/ت 15398ه مورخ 1/11/74وشماره20/128637/ت/16584/ه مورخ 28/12/75 واصلاحیه های بعدی ان لغو واین ایین نامه جایگزین انها میگردد. دستورالعمل نحوه وچگونگی دریافت تقاضا ،تشکیل وتکمیل پرونده،بررسی کارشناسی ،طرح درخواست درکمیسیون تبصره 1ماده1،نگهداری سوابق ومصوبات وابلاغ تصمیمات کمیسیون وکمیسیون تقویم (موضوع تبصره 2ماده3مصوبه شماره 59879/ت37110 مورخ 19/4/1386 هیات وزیران)
چگونگی دریافت تقاضای تغییرکاربری اشخاص حقیقی وحقوقی ونحوه رسیدگی به ان
- اشخاص حقیقی وحقوقی درخواست تغییرکاربری خود رابه همراه مدارک ذیل بر اساس فرمهای ابلاغی به دبیرخانه کمیسیون تبصره1ماده1مستقر درسازمان جهاد کشاورزی استان یامدیریت جهاد کشاورزی شهرستان محل وقوع ملک تقدیم مینمایند.
1-1سند مالکیت یاگواهی اداره ثبت مشعر بر مالکیت ویا احکام قطعیت یافته صادره از محاکم قضایی که مالکیت انها محقق شده باشد وچناچه اراضی مذکور درمناطق مشمول اعلان ثبت عمومی واجباری نباشد واز قدیم الایام از سوی اشخاص به عنوان مالک مورد بهره برداری واقع وشورای اسلامی محل تصرف مالکانه (قائده ید)متقاضی را تایید نمایند ومستثنی بودن اراضی مورد نظر از انواع اراضی ملی ودولتی یه تایید مراجع ذیصلاح رسیده وتصرفات بلامنازع ومعارض باشد مالک تلقی میشود.
تبصره1-درخصوص اراضی وقفی اخذ نظریه متولی موقوفه الزامی است.
تبصره2-اراضی منابع ملی ودولتی که بدون اخذمجوز تصرف وتبدیل به زراعت وباغ شده تا قبل از تعیین تکلیف توسط مراجع قانونی ذیربط قابل طرح در کمیسیون تبصره 1 ماده1 نمی باشد.
1-2موافقت اصولی یا جواز تاسیسی که توسط دستگاهای اجرایی ذیربط در چارچوب قوانین ومقررات مربوطه صادر میشود .
1-3نقشه عرصه محل اجرای طرح با مشخص بودن عوارض طبیعی ونقاط ثابت جهت تطبیق محل وقع ملک در طبیعت.
- مد یریت جهاد کشاورزی شهرستان درخواست تغییر کاربری را جهت انجام بررسی های اولیه اعم از مطابقت مدارک منضم به درخواست ونقشه ارائه شده وتشخیص زراعی یا باغ بودن اراضی برابر مقررات موضوع ماده 6ائین نامه اجرایی به کارشناس یا کارشناسان منتخب رئیس سازمان جهاد کشاوزری ارجاع مینماید وپس از وصول نظریه مذکور مبنی بر زراعی یا باغ بودن نسبت به اخذ پاسخ استعلامات مقرردر ماده 3 ائین نامه اجرایی اقدام وپرونده متشکله را به دبیرخانه کمیسیون ارسال تا در نوبت مورد رسیدگی قرارگیرد.
تبصره:چنانچه نظریه کارشناس یاکارشناسان منتخب بر غیرزراعی وباغی بودن اراضی مورد نظر باشد درخواست متقاضی منظم به نظریه مذکور بدون اخذ استعلامات به دبیرخانه کمیسیون ارسال تا به شرح زیر اقدام گردد:
الف )چنانچه نظریه غیر زراعی وباغی بودن مورد تایید رئیس سازمان جهادکشاورزی استان باشد مراتب عدم شمول قانون حفظ کاربری واصلاحیه ان از طریق دبیرخانه کمیسیون به مراجع استعلام کننده یامتقاضی اعلام میگردد.
ب)چنانچه نظریه غیرزراعی وباغی بودن مورد تایید رئیس سازمان جهادکشاورزی استان نباشد به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اعلام تااستعلامات موضوع ماده 3 ائین نامه اجرایی را انجام دهد.
3- پروندهای واصله از مدیریت جهاد کشاورزی پس از تکمیل در دبیرخانه کمیسیون ودفاتر مخصوص ثبت وزمان ثبت پرونده در دبیر خانه کمیسیون به عنوان زمان مصرحه در تبصره 3 ماده 3 ائین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی باغها تلقی میگردد ودر صورت نقص وعدم تکمیل مدارک مورد لزوم دبیر کمیسیون طی اخطاریه ای به متقاضی اعلام مینماید ظرف مدت یک ماه از تاریخ ثبت درخواست نسبت به رفع نقص اقدام نماید.
4-درصورتی که متقاضی مدارک ومستندات موضوع بند 1 را به دبیرخانه کمیسیون تسلیم نماید دبیر کمیسیون میبایست دراجرای بند2 مراتب را به همراه مدارک ومستندات مربوطه به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان ارسال تا پس از تکمیل پرونده وبا رعایت نوبت وظرف مدت 2ماه مو ضوع درکمیسیون تبصره 1ماده1 مطرح واتخاذ تصمیم گردد.
5-دبیرکمیسیون که توسط رئیس سازمان جهاد کشاورزی انتخاب میشود موظف است به منظور تشکیل به موقع جلسات تبصره یک ماده یک نسبت به ارسال دعوت نامه کتبی برای اعضاء اقدام وتصمیمات کمیسیون را در سوابق دبیرخانه ثبت وضبط نماید.
تبصره1:درصورت درخواست دستگاه اجرایی ذیربط ویا براساس نوع طرح وتشخیص دبیرکمیسیون ضمن هماهنگی با رئیس سازمان جهادکشاورزی از نماینده دستگاه اجرایی ذیربط برای حضور در جلسه کمیسیون (بدون حق رای) دعوت به عمل می اید.
تبصره2:ابلاغ تصمیمات کمیسیون وصدور مجوز ضررورت تغییر کاربری توسط دبیر کمیسیون صورت می پذیرد.
6-ضوابط مربوط به تقویم وارزیابی اراضی در قالب دستورالعمل جداگانه ای ابلاغ میگردد.
ب) چگونگی رسیدگی به استعلامات دستگاهای مصرحه درماده 8 قانون:
دبیرخانه کمیسیون یامدیریت جهاد کشاورزی شهرستان در صورت وصول استعلام در خصوص صدور مجوز یا پروانه ساخت وتامین و واگذاری خدمات وتاسیسات زیربنایی به شرح زیر عمل می نماید:
1-در صورت وجود سابقه مبنی بر موافقت یا مخالفت با تغییرکاربری توسط کمیسیون تبصر1ماده 1دبیرکمیسیون یامدیرجهاد کشاورزی شهرستان با مراجع به سوابق نسبت به پاسخ گویی به مراجع استعلام کننده اقدام می نماید.
2-در صورت درخواست احداث بنا یا تاسیسات جدید دبیرخانه کمیسیون یا مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مطابق ضوابط ومقرر دربند الف این دستورالعمل اقدام می نماید.
3-کلیه ساخت وسازهای صورت گرفته قبل از قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها (مصوب 31/3/74) از شمول مقررات این دستورالعمل خارج است .
ج)چگونگی رسیدگی به درخواستهای موضوع تبصره1 ماده3 ائین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی وباغها(تبصره 2اصلاحی ماده2قانون):
درخواست دستگاه های مجری طرح های تملک دارایی های سرمایه ای (طرح های ملی واستانی ) وطرحها های خدمات عمومی مورد نیاز مردم وگردشگری با ارائه مصوبه مرجع قانونی ذیربط ودونسخه کروکی محل ونقشه عرصه درمقیاس 500/1 مورد اجرای طرح بصورت خارج از نوبت در کمیسیون مطرح خواهد شد.